ΚΡΙΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ: ΟΙ ΑΓΡΙΟΙ

 

«ΟΙ ΑΓΡΙΟΙ» 

Κείμενο – Σκηνοθεσία: ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΛΟΥΜΠΗΣ

                    

Θέατρο «Τζένη Καρέζη»

Ακαδημίας 3, Σύνταγμα

 

Ερμηνεύουν οι ηθοποιοί:

® Φώτης Λαζάρου, Δάφνη Λιανάκη, Έκτορας Λιάτσος, Μανώλης Μαυροματάκης, Μιχαήλ Ταμπακάκης, Χριστίνα Μαριάνου

 

Αναλύει η Μαρίνα Αποστόλου την παράσταση της Πέμπτης 15 Μαΐου 2025 (στις 9.00 μ.μ.)

Μια παράσταση – υποδειγματικό σεμινάριο της σκηνοθετικής τέχνης αλλά και της δραματικής γραφής του σκληρού ρεαλισμού.

«Η πιο αμήχανη στιγμή είναι όταν κάποιος εκθέτει κάτι σε κάποιον…»

 

Σύνοψη: Μια βραδιά στο διαμέρισμα του καθηγητή πανεπιστημίου Νίκου Λεοντή (στο δελτίο τύπου σημειώνεται ότι βρίσκεται στην Κυψέλη, περιοχή στην οποία παραπέμπει η οδός Ιθάκης που ακούγεται στο τέλος της παράστασης), δύο μεταπτυχιακοί του φοιτητές και ο ίδιος σχολιάζουν το νέο του επιστημονικό σύγγραμμα, που εκείνος τους διαβάζει για πρώτη φορά. Η Μαρία, η μία από τους δύο νέους και ελάχιστα γνωστή στον Λεοντή, δηλώνει ενθουσιασμένη από το έργο του και του πλέκει το εγκώμιο. Μάλιστα, θεωρεί πως τα γραφόμενά του είναι ικανά να αποτελέσουν την απαρχή ενός κινήματος και μιας νέας τάξης πραγμάτων. Ο συμφοιτητής της, ο Δημήτρης, εμφανώς πιο αδιάφορος και πιο κυνικός δεν εκδηλώνει τον ίδιο ενθουσιασμό. Γνωρίζει προσωπικά τον Λεοντή, καθώς ο τελευταίος επιβλέπει τη μεταπτυχιακή του διατριβή, και σύντομα με αφορμή την απουσία του καθηγητή για λίγο από το διαμέρισμα θα αποκαλύψει στη Μαρία πληροφορίες για το Λεοντή που θα πυροδοτήσουν τη δράση της γύρω από την παγίδα που υφαίνει σαν αράχνη. Η απροσδόκητη εισβολή δύο ακόμη προσώπων στο διαμέρισμα με τη βοήθεια της Μαρίας θα ανατρέψουν ριζικά το σκηνικό και θα δώσουν συγκλονιστική τροπή στα γεγονότα.  

Οι πραγματευόμενες θεματικές: Πώς αποδίδεται η δικαιοσύνη στις σύγχρονες κοινωνίες; Η δικαιοσύνη είναι κάτι που μπορεί να περιμένει τις νόμιμες και τυπικές διαδικασίες; Και όταν αποδίδεται γιατί υπάρχει τόση επιείκεια, ιδίως στις δυτικές κοινωνίες; Από την άλλη είναι σωστό να παίρνει κάποιος τον νόμο στα χέρια του με την κάλυψη που του προσφέρει η επαγγελματική του ιδιότητα; Και το κάνει μόνο για να τιμωρήσει το κακό ή για να ικανοποιήσει τα ταπεινά του ένστικτα και συμπλέγματα; Και τα στοιχεία του είναι όντως αδιάσειστες αποδείξεις ή μόνο ενδείξεις; Πόσο σκοτεινή μπορεί να είναι η ψυχή του ανθρώπου τόσο που να τον κάνει διπρόσωπο, σχεδόν διχασμένη προσωπικότητα; Και τι μπορεί να τον έχει πληγώσει τόσο βαθιά που να μεταμορφωθεί σε τέρας εν τέλει; Πώς ορίζεται η «αμήχανη στιγμή», το «σκουπίδι», γιατί κάποια πράγματα καθιερώνονται ενώ κάποια άλλα εξίσου σημαντικά και αποδοτικά μένουν στην αφάνεια; Η παράνομη συμπεριφορά νομιμοποιείται όταν πληρώνεις για την διαπράξεις και όταν κάνεις ό,τι κάνουν και όλοι οι άλλοι σε ένα ιδιαίτερο περιβάλλον; Τελικά, ο άνθρωπος είναι ικανός για το μεγαλύτερο καλό αλλά και για το πιο αισχρό κακό. Ο σκληρός ρεαλισμός αρέσει πολύ, χωρίς αμφιβολία, διότι ερεθίζει τους θεατές, ξεσηκώνει τις αισθήσεις τους, τους συγκλονίζει, τους οδηγεί στα άκρα χέρι – χέρι με τους χαρακτήρες του έργου και ειδικά όταν φέρει και δόση χιούμορ, όπως έχουμε στην εν λόγω περίπτωση, γίνεται ακόμα πιο ευχάριστος και νόστιμος.

Η σκηνοθεσία: Ο Γιώργος Παλούμπης είναι ένας σπουδαίος καλλιτέχνης, αθόρυβος χωρίς περιττολογίες και διαρκή υπερπροβολή – μιλάει τόσο όσο πρέπει, ένας αφοσιωμένος εργάτης του θεάτρου, έχει βγει από τα σπλάχνα του θεάτρου «Επί Κολωνώ» της κορυφαίας Ελένης Σκότη – μην το ξεχνάμε και αυτό. Έχει δουλέψει πολύ σκληρά, έχει εξελιχθεί ορατά, προσωπικά τον παρακολουθώ πολλά χρόνια από το 2005, συγκεκριμένα. Είναι αναμφίβολα ο βασιλιάς του είδους του σκληρού ρεαλισμού. Γράφει και σκηνοθετεί, συ-συγγράφει με τον Τσιοτσιόπουλο, έχει ασχοληθεί μέχρι και με το θέατρο ανηλίκων, ένα έτερο απαιτητικό είδος. Οι άγριοι είναι ό,τι καλύτερο έχω δει από τα χέρια του, ένα δικό του παιδί – απαύγασμα τριβής και εμπειρίας με το θέατρο που ξεπερνάει την εικοσαετία. Υπεύθυνος και σοβαρός, παραδίδει στο κοινό ένα πολύ αξιόλογο αποτέλεσμα φροντισμένο, συγκλονιστικό, με την ένταση και την αγωνία να κλιμακώνονται σύμφωνα με τις απαιτήσεις του είδους που υπηρετεί. Για μένα, η δυνατή σκηνοθεσία διακρίνεται από δύο βασικά σημεία: την εναρκτήρια σκηνή και την προσοχή στις λεπτομέρειες. Και στην προκειμένη περίπτωση, ο δραματουργός και σκηνοθέτης επιτυγχάνει την τέλεια εισαγωγή με μια εναρκτήρια σκηνή κάποιας διάρκειας που ανεβάζει με τη μία το σκηνικό θερμόμετρο και κεντρίζει, αν μη τι άλλο, το ενδιαφέρον του κοινού. Όσον αφορά τις λεπτομέρειες, δίνει πραγματικά ρεσιτάλ ρεαλισμού. Ενδεικτικά, θα αναφέρω τα λυμένα μαλλιά της Μαρίας μετά από κάποια ώρα ακρόασης του καθηγητή Λεοντή (δείχνει την αλλαγή στο σώμα όταν περνάει η ώρα όπου απαιτούνται προσοχή και συγκέντρωση) και το φως που σβήνει στον υποτιθέμενο διάδρομο της πολυκατοικίας (πράγματι, αν δεν ξαναπατήσεις το κουμπί σ’ αυτόν τον χώρο, το φως σβήνει! Δεν είναι μέσα στο σπίτι) όταν ο καθηγητής λογοφέρνει με τη γειτόνισσά του για τη θέση στάθμευσης. Ο Γ.Π. δεν προσθέτει απλά ένα λιθαράκι στο σύγχρονο ελληνικό θέατρο που όντως σκίζει. Ο Γ.Π. γράφει με τους Άγριους ένα σημαντικό κεφάλαιο στην τέχνη του δημιουργώντας έτσι μια χρυσή παρακαταθήκη. Οπότε, καθίστε αναπαυτικά στις θέσεις σας και απολαύστε την υπέροχη αυτή παράσταση! Μια θεατρική πτήση ξεκινά!

Οι ερμηνείες των ηθοποιών: Όσο καλό και να είναι ένα δραματικό κείμενο, όσο άξιος και να είναι ο σκηνοθέτης, κακά τα ψέματα, οι ηθοποιοί είναι εκείνοι που θα του δώσουν σάρκα και οστά, εκείνοι που θα το αναστήσουν και θα το κάνουν εικόνα στο κοινό. Έξι υπέροχοι ηθοποιοί, πολύ εύστοχα επιλεγμένοι, ίσης αξίας, πολύ παραστατικοί, φυσικοί και άνετοι γίνονται τα πρόσωπα που έπλασε η διάνοια του Παλούμπη. Ο τόσο πεπειραμένος Μανώλης Μαυροματάκης, εξαίσιος στον ρόλο του Λεοντή, μοναδικός τις στιγμές που απειλείται και πασχίζει μάταια να υπερασπιστεί τον εαυτό του, μοναδικός και όταν σχεδόν φιλοσοφεί και εξάγει διδακτικά συμπεράσματα, όταν κοντράρει τις μικροαστικές συνήθειες από τις οποίες δεν ξεφεύγει κανείς αλλά και όταν απομυθοποιεί τις ελλιπείς λαϊκές θυμοσοφίες που ξεπηδούν από τις παροιμίες. Ο ταλαντούχος Μιχαήλ Ταμπακάκης, ο κυνικός και κατά βάθος αφελής φοιτητής, που προβάλλει τον εαυτό του ως ελεύθερο και άκρως ακομπλεξάριστο αλλά πέφτει στην παγίδα στην οποία ανυποψίαστος συμβάλλει, εξαιρετικός την ώρα που τρέμει και φοβάται για τη ζωή του αλλά και νωρίτερα στη διάδρασή του με τη Μαρία. Η υπέροχη Χριστίνα Μαριάνου, η Μαρία, που με το κινητό της στο χέρι εργάζεται υπόγεια για την έκπληξη που θα σοκάρει το κοινό. Εκδηλωτική θαυμάστρια του Λεοντή, προκλητικό θηλυκό για τον Δημήτρη, δείχνει μάλλον να μην αγαπά τη βία στο τέλος, συνταράζεται και αναγκαστικά υποχωρεί και αναχωρεί. Ο ξεχωριστός Έκτορας Λιάτσος ο αστυνομικός που τιμωρεί εκτός νόμου, ο αδίστακτος που δεν φοβάται, που σκηνοθετεί τις επεμβάσεις του ως όργανο, ο αμείλικτος που δεν λυγίζει και μέσα του κρύβει τα δικά του σκοτάδια που διοχετεύει με την παράλληλη άνομη δράση του και μαζί του ο Φώτης Λαζάρου, ολοζώντανος και σπαρταριστός, ο κωμικός χαρακτήρας του έργου που συμπράττει με τον συνάδελφό του στην απόδοση της δικαιοσύνης, επίσης ατρόμητος, βάζει τελεία παρέα με την τόσο πειστική Δάφνη Λιανάκη, τη γειτόνισσα που έντρομη αναρωτιέται σε τι κόσμο ζούμε, τι είμαστε τελικά (μήπως κανίβαλοι με ρούχα;) και μήπως θα ήταν προτιμότερο να κρυφτούμε όλοι κάτω από τις κουβέρτες μας χωρίς να βλέπουμε κανέναν και να μαθαίνουμε τίποτα. Μου θύμισε κατά κάποιο τρόπο τον ρόλο – καταλύτη της αντίστοιχης γειτόνισσας στα 170 τετραγωνικά. Όλοι τους είχαν πολύ σωστή κίνηση και στάση σώματος επί σκηνής, επίσης.

Η σκηνογραφία: Ιδιαιτέρως επιμελημένη η σκηνογραφία, έτσι όπως αρμόζει στη θεατρική ψευδαίσθηση του ρεαλισμού, μας μεταφέρει πραγματικά στο σοφιστικέ διαμέρισμα ενός ακαδημαϊκού όπου τα βιβλία και τα συγγράμματα καταλαμβάνουν σημαντικό χώρο στο σαλόνι σε κομψές βιβλιοθήκες με καλόγουστα, επιλεγμένα μπιμπελό τριγύρω, μια γραφομηχανή που προσδίδει στο υψηλό γούστο και τη ρομαντική διάθεση αλλά και καπνό και αρκετό αλκοόλ που απαιτούν οι συνάξεις με νεότερους επιστήμονες στο πλαίσιο όχι απλά της ανάγνωσης ενός νεότευκτου πνευματικού πονήματος αλλά και της ανταλλαγής σκέψεων και ιδεών, του γνωστού και ως «brain storming». Χωρίς όμως ίχνος οικιακού χαρτιού, μηδενός είδους, στοιχείο που δεν είναι τυχαίο αντίθετα προωθεί την εξέλιξη της υπόθεσης. Είναι προφανές ότι η παραγωγή επένδυσε στον τομέα της σκηνογραφίας της παράστασης και έπραξε άριστα. Με την είσοδό του το κοινό στον χώρο και την τακτοποίησή του στις θέσεις του, εισπράττει την ατμόσφαιρα του έργου καθώς ενεργοποιείται η διαίσθησή του και σε συνδυασμό με τη μουσική που ακούγεται ήπια, εισέρχεται στο θέμα και προετοιμάζεται για ό,τι θα επακολουθήσει.

Συμπέρασμα: Ο Γιώργος Παλούμπης με έκανε να θυμηθώ για λίγο τα μαθηματικά μου: ΜΠΡΑΒΟ ΕΙΣ ΤΗ ΝΙΟΣΤΗ!

Λοιποί συντελεστές:

Σκηνογράφος−Ενδυματολόγος: Νατάσσα Παπαστεργίου

Σχεδιασμός φωτισμών: Βασίλης Κλωτσοτήρας

Μουσική: Αλέξανδρος Καζάκος

Βοηθός σκηνοθέτη: Παναγιώτα Παπαδημητρίου

Βοηθός σκηνογράφου−ενδυματολόγου: Μαριάνθη Ράδου

Παραγωγή: Θέατρο Τζένη Καρέζη

Οργάνωση παραγωγής: Ελένη Σταυροπούλου

Φωτογραφίες: Κωνσταντίνος Τερζόπουλος

Graphic Design: Δημήτρης Παγγές

Digital Marketing: Minor 6 media

Επικοινωνία: Μαρίκα Αρβανιτοπούλου

 

Trailer: https://www.youtube.com/watch?v=X6Xnse6DwPc