ΚΡΙΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ: Ο ΑΙΩΝΙΟΣ ΣΥΖΥΓΟΣ

 

Ο ΑΙΩΝΙΟΣ ΣΥΖΥΓΟΣ

του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι

 

Θέατρο «2510»

Θεμιστοκλέους 52, Εξάρχεια

 

Σκηνοθεσία: Χρήστος Πανούτσος

Θεατρική Διασκευή: Κωνσταντίνος Μπαλαμπανίδης

 

Ερμηνεύουν οι:

®Κωνσταντίνος Μπαλαμπανίδης: Παύλος Παύλοβιτς Τρουσότσκυ

®Χρήστος Πανούτσος: Αλεξέι Ιβάνοβιτς Βελτσάνινοφ

®Εύη Αγγελοπούλου: Ναταλία Βασίλιεβνα

®Μαίρη Χρονοπούλου: Μαρία Σισόγιεβνα

®Ιωάννης Γιαννούσης: Αλέξανδρος Λομπόφ

 

Αναλύει η Μαρίνα Αποστόλου την παράσταση της Κυριακής 30 Μαρτίου 2025 (στις 6.30 μ.μ.)

Παύλος Παύλοβιτς: -Το ποτό μέσα μου εξατμίζεται αλλά μένει μια αγριάδα… Είμαι κακός όπως όλος ο κόσμος… Ένας πεθαμένος εχθρός είναι κάτι το ευχάριστο… Ένας ζωντανός εχθρός όμως είναι κάτι πιο ευχάριστο… Πάντα θα υπάρχει ανάμεσά μας ένα μνήμα… Μόνο που στη δική μου πλευρά υπάρχει πόνος…

 

Αν σας αρέσουν τα κλασικά κείμενα όπως είναι η δραματοποιημένη λογοτεχνία του μεγάλου Ρώσου μυθιστοριογράφου Φ. Ντοστογιέφσκι, αν ακόμη προτιμάτε τα πιο μικρά, αθόρυβα θέατρα του κέντρου της Αθήνας και αν τέλος επιθυμείτε να δίνετε χρόνο και ευκαιρία σε θιάσους με νέους καλλιτέχνες, τότε η περίπτωση του Αιώνιου Συζύγου στο θέατρο «2510» των Εξαρχείων μάλλον σας ταιριάζει.

Πρόκειται για μια παράσταση λιτή, διάρκειας περίπου μίας ώρας που παρουσιάζει το όχι και τόσο γνωστό έργο του Φ.Ντ. μέσα από τη φρεσκάδα και το μεράκι πέντε νεαρών συντελεστών. Ανάμεσά τους, ξεχωρίζει αισθητά ο Κωνσταντίνος Μπαλαμπανίδης, ο οποίος έχει διασκευάσει το κείμενο αλλά και υποδύεται με επιτυχία χάρη στην υποκριτική του ορμή και στο πάθος που βγάζει επί σκηνής το κεντρικό πρόσωπο του έργου, τον Παύλο Παύλοβιτς Τρουσότσκυ ή αλλιώς τον «αιώνιο σύζυγο», έτσι όπως τον έχει συλλάβει η διάνοια του Ρώσου συγγραφέα.

Στα «συν» επίσης της παράστασης θα ήθελα να αναφέρω το ευφυές εύρημα της φαντασματικής παρουσίας της νεκρής συζύγου του Πάβελ (Παύλου Παύλοβιτς) Ναταλίας Βασίλιεβνα, η οποία ντυμένη στα λευκά, χρώμα που θυμίζει το φάντασμα αλλά και παραπέμπει στην ομορφιά και στη νεότητα, περιφέρεται ανάμεσα στα δραματικά πρόσωπα, σαν να μην έφυγε ποτέ, σαν να τους ενώνει ακόμα αφού ήταν ο συνδετικός κρίκος μεταξύ του Παύλου και του Αλεξέι Ιβάνοβιτς Βελτσάνινοφ, του έτερου βασικού χαρακτήρα του έργου, φίλου μα και συνάμα ανταγωνιστή του Πάβελ.

Είναι πραγματικά εντυπωσιακό πώς ο Φ.Ντ. διεισδύει μέσα στην ψυχή του άντρα, πώς την ανατέμνει και την ξεδιπλώνει, πώς φωτίζει τις αθέατες πτυχές της. Και όχι ενός οποιουδήποτε άντρα μα εκείνου που έχει απατηθεί κατ’ εξακολούθηση από τη σύζυγό του, που έχει ανακαλύψει ερωτικά της γράμματα προς άλλον αγαπημένο, που γνωρίζει πως η κόρη τους δεν είναι δικό του παιδί αλλά καρπός του έρωτά της με άλλον άντρα που υποκρίνεται τον φίλο σε αυτόν, που ό,τι κι αν επιχειρήσει στην προσωπική του ζωή είναι μια σκέτη αποτυχία, συχνά καθότι αποτελεί σπασμωδική κίνηση δηλητηριασμένη από εγωισμό και δίψα για εκδίκηση κόντρα στα πάθη του παρελθόντος. Γι’ αυτό κι ο Παύλος Παύλοβιτς, μολονότι το πένθος του για τη Ναταλία είναι πρόσφατο, δεν διστάζει να ζητήσει σε γάμο ένα μόλις δεκαπέντε ετών κορίτσι θέλοντας να εκμεταλλευτεί το γεγονός ότι είναι παιδί πολυμελούς οικογένειας με πολλά θηλυκά που ο μεγάλης ηλικίας πατέρας τους, αν και σύμβουλος υπουργού, αδυνατεί να στηρίξει όσο πρέπει οικονομικά. Κι ενώ στην ίδια οικογένεια υπάρχουν ήδη άγαμες κοπέλες με πιο ώριμη ηλικία. Μάλιστα, για να ενισχύσει την πρωτοβουλία του αυτή, ζητάει από τον Αλεξέι, τον παλιό του γνώριμο που ξανασυναντάει χρόνια μετά στην Αγία Πετρούπολη, να τον συνοδεύσει στην επίσκεψη που θα κάνει στην κοπέλα ώστε η παρουσία του να ενισχυθεί και να επικυρωθεί η πρότασή του, η οποία μάλιστα συμπληρώνεται και από ένα δώρο – βραχιόλι προς εκείνη. Η απόπειρά του αυτή αποτυγχάνει όταν ο νεαρός άτυπος αρραβωνιαστικός της δεκαπεντάχρονης εμφανίζεται για να του ανακοινώσει (ούτε καν να του ζητήσει) τη λύση της υποτιθέμενης μνηστείας. Η κοπέλα εξάλλου έχει ήδη επιστρέψει το βραχιόλι μέσω του Αλεξέι.

Ας εξετάσουμε όμως και παρελθόν του που δικαιολογεί το παρόν του. Σύμφωνα με τον Φ.Ντ. ο «αιώνιος» σύζυγος είναι ο απατημένος σύζυγος, ο προδομένος άντρας που θίγεται και πληγώνεται, ο άντρας εκείνος που χάνει την αξιοπρέπειά του και γίνεται σκληρός, άκαμπτος μέχρι και δολοφόνος. Που για να απαντήσει σε όσα του συμβαίνουν ρίχνει δηλητήριο στους αντίζηλους, όπιο για να τους κοιμίσει και να τους σκοτώσει με την ησυχία του, που παραμελεί ένα μικρό κορίτσι που δεν είναι δυνατόν να φέρει ευθύνη για τον βιολογικό της πατέρα, που αδιαφορεί για την ασθένειά της μέχρι και για τον θάνατό της! Ενώ νωρίτερα την έχει εξυβρίσει και χτυπήσει άσχημα και εγκαταλείψει χωρίς να τον ενδιαφέρει αν μια μέρα θα της τύχει να βιώσει τη φρικώδη εμπειρία του να αντικρύσει έναν κρεμασμένο λόγω χρεοκοπίας άντρα. Γι’ αυτό εξάλλου χωρίς ιδιαίτερη αντίσταση επιτρέπει τη μετακίνησή της σε ανάδοχη οικογένεια. Πρόκειται για την κόρη που είχε αποκτήσει με τη Ναταλία, τη Λίζα, μα που είναι φυσικό παιδί του Αλεξέι, ο οποίος στο έργο την νοιάζεται και την στηρίζει (εκτός από την ανάδοχη οικογένεια που της εξασφαλίζει, όπως ακούμε, φροντίζει για βόλτες της στην εξοχή αλλά και για ιατρική της κάλυψη κάποια στιγμή).

Εδώ θα ήθελα να σημειώσω και το άρωμα νατουραλισμού με την κληρονομικότητα στην οποία αποδίδει την αρρώστια της Λίζας ο Π.Π. . Αν και ποτέ δεν μαθαίνουμε την ακριβή αιτία θανάτου της Ναταλίας ενώ για τη Λίζα ευθύνεται εμφανώς αν όχι μόνο, και η αδιαφορία του πατέρα της.

Ο «αιώνιος σύζυγος» είναι ο αποτυχημένος άντρας, ο απογοητευμένος, αυτός που αν και έχει περιουσία και θέση εργασίας την οποία μάλιστα βελτιώνει, ποτέ δεν έχει αποδοχή και απορρίπτεται. Μένει σε «αχούρι» χωρίς νταντά για το παιδί, καταλήγει στο ποτό, υποφέρει, μηχανορραφεί αλλά δεν κερδίζει ποτέ. Γύρω του υπάρχει διαρκώς ο θάνατος που εκτείνεται από τη Ναταλία και τον άλλοτε φίλο του Στεπάν μέχρι και τη μικρή Λίζα αλλά και τον ίδιο. Ιστορίες παρόμοιες με τη δική του με άντρες εξαπατημένους και κουμπάρους εκδικητές είναι βαθιά χαραγμένες στο μυαλό του και νιώθει την ανάγκη να τις διηγηθεί στον Αλεξέι για να δώσει έξοδο στο σαράκι της ψυχής του. Ακόμα και η Μαρία Σισόγιεβνα, η ιδιοκτήτρια της πανσιόν όπου διαμένει, τον απεχθάνεται για τη ζωή που κάνει με το κρασί και τις ακόλαστες γυναίκες καθώς και την κακοποίηση της Λίζας και καταλήγει να μην θέλει στον χώρο της έναν τέτοιο «ξιπασμένο πατέρα», όπως λέει.

Είναι πολύ ενδιαφέρον, ιδίως για το γυναικείο κοινό, να παρακολουθήσει το εν λόγω έργο για να διαπιστώσει τον διαχρονικό ανταγωνισμό μεταξύ των αντρών, τη φιλία τους που είναι ικανή να ναυαγήσει όταν σημειωθεί προδοσία και ειδικά όταν υπάρξει νόθο παιδί, επίσης το πώς οι άντρες διεκδικούν και κατακτούν μια γυναίκα την οποία αντιμετωπίζουν ως τρόπαιο, το πώς διαχειρίζονται τον πληγωμένο τους εγωισμό, το πώς εκδικούνται και κάνουν μια νέα αρχή συχνά με τρόπο εσφαλμένο.

Λοιποί συντελεστές:

Φωτογραφίες & Video: Ιωάννης Σιμώνης

Υπεύθυνος φώτων και ήχου: Νικολέτα Παπαντώνη

Επικοινωνία: Ελευθερία Σακαρέλη

Teaser: https://www.youtube.com/watch?v=QeCGOoAaVIU